Thế giới hậu sự thật, thiên kiến và bộ lọc thông tin

Trong thế giới hậu sự thật, nếu bạn tin ngay tất cả những gì bạn đọc mà không đặt những câu hỏi đúng thì bạn sau này sẽ khó tìm được mình đang ở đâu trong dòng chảy thông tin vì bạn phải luôn cố gắng tìm kiếm thông tin để củng cố đây là sai, kia là đúng. Có khi, đây đúng, kia sai nhưng bạn không chấp nhận. Thông tin sẽ cuốn bạn đi rất xa.

Chỉ khi nào bạn có sự quan sát, đặt câu hỏi đúng và xác nhận đâu là sự thật, đâu là điều minh chứng trong chuỗi sự kiện, đâu là điểm mình đã lỡ mất, đâu là điểm cần làm sáng tỏ, bạn sẽ thấy rõ giá trị của một hành trình. Trong hành trình ấy, bạn cũng sẽ phải đối diện với chính mình bởi có khi thực tế ngược lại với niềm tin bạn xây dựng bấy lâu.

Trong thế giới hậu sự thật, người ta dễ tin một điều gì đó chỉ vì nó thuận theo cảm xúc, ý chí cá nhân hơn là tin vào sự thật khách quan. Điều này là khó tránh bởi mỗi chúng ta đều có những giả định, có những thiên kiến sẵn bên trong mình. Chỉ cần bạn có bộ não thì bạn sẽ có những thiên kiến, nó tồn tại từ trong vô thức bởi những điểm neo niềm tin thiết lập trong suốt quá trình mỗi cá nhân phát triển. Đôi khi bạn không thể nhìn thấy được thiên kiến của mình.

Thiên kiến có thể giúp cho bạn có những giả định, phán đoán nhanh, đúng trong một số trường hợp nhưng không hẳn tất cả trường hợp bạn đều đúng. Nó có tính hai mặt. Vì thế, thay vì nỗ lực triệt tiêu hay phủ nhận thiên kiến (chỉ bằng mong muốn hay khẳng định bằng lời nói) thì hãy làm việc với bản thân để chấp nhận mình có những thiên kiến gì. Quan trọng là bạn muốn làm việc với thiên kiến ấy để làm gì vì khi xác định được mục tiêu rồi (để phát triển bản thân chẳng hạn), bạn sẽ bớt đi cảm giác công kích trở lại chính mình.

Hậu sự thật, không chỉ là câu chuyện chúng ta đối phó, xử lý thông tin mà là làm việc với bộ lọc của mình.

Nguyễn Như Quỳnh

Tâm lý học truyền thông ([email protected]) – Hiểu về truyền thông qua lăng kính tâm lý học. Truyền thông khoa học về tâm lý. Củng cố sức khỏe tâm lý và gắn kết những mối quan hệ, tương tác khỏe mạnh.

No Comments

Sorry, the comment form is closed at this time.